Osłony przeciwsłoneczne i rozwiązania smart home z dofinansowaniem w Programie Czyste Powietrze? – Branża wnioskuje o zmiany do NFOŚiGW

Zwiększenie dostępności dofinansowania dla szerszej grupy odbiorców oraz rozszerzenie listy produktów o osłony przeciwsłoneczne oraz rozwiązania automatyki domowej i smart home w programie Czyste Powietrze to kolejne postulaty, które Związek Polskie Okna i Drzwi (POiD) kieruje do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) w imieniu branży stolarki otworowej. Wniosek jest następstwem realizacji postanowień Rezolucji Kongresu Stolarki Polskiej z dnia 25 maja 2023.   

Od stycznia tego roku obowiązuje nowa wersja programu Czyste Powietrze, którego celem jest poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych. Zmiany w postaci podwyższenia progów dochodowych, zwiększenia wysokości dotacji oraz możliwość złożenia kolejnego wniosku o dofinansowanie dla tych, którzy już wcześniej skorzystali z programu, miały na celu zwiększenie efektywności termomodernizacji budynków mieszkalnych w Polsce. Ponad to w programie uwzględniono szczególną promocję kompleksowej termomodernizacji.

Efekty zmian w programie Czyste Powietrze, a także szanse jakie niosą dla polskiej gospodarki tego typu działania omówiono szeroko w czasie Kongresu Stolarki Polskiej. W debacie poświęconej termomodernizacji wzięli udział: Antonina Kaniszewska, Doradca w Zespole ds. Programu Czyste Powietrze, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Kamil Kiejna, Prezes Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Producentów Styropianu, Janusz Komurkiewicz, Prezes Zarządu Związku POiD, Paweł Lachman, Prezes Zarządu Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła PORT PC, Artur Polak, naczelnik Wydziału Wspierania Mieszkalnictwa i Analiz w Departamencie Mieszkalnictwa Ministerstwa Rozwoju i Technologii, prof. dr hab. Waldemar Rogowski, Wicedyrektor Instytutu Finansów Korporacji i Inwestycji, Kierownik Zakładu Zarządzania Ryzykiem SGH.

W toku dyskusji sformułowana została rezolucja kongresowa, w której uwzględniono podjęcie działań w sprawie termomodernizacji oraz programu Czyste Powietrze. Według przedstawicieli branży stolarki program ma szansę na zwiększenie efektywności, a kompleksową termomodernizację można uzyskać poprzez dofinansowanie wszystkich możliwych rozwiązań, wpływających na efektywność energetyczną.

Dlatego do NFOŚiGW wystosowano postulaty, wśród których znajduje propozycja rozszerzenia dofinansowania osłon przeciwsłonecznych oraz automatyki budynkowej i rozwiązań smart home do inteligentnej integracji sterowania urządzeniami domowymi. Ponad to branża stolarki apeluje o zwiększenie dostępności dofinansowania termomodernizacji dla szerszej grupy odbiorców poprzez zmianę progów finansowania.

Zewnętrzne i wewnętrzne osłony przeciwsłoneczne i ich wpływ na ograniczenie zużycia energii

Ograniczanie zużycia energii w budynkach, które jest głównym celem termomodernizacji prawie zawsze wiąże się ze wzrostem zapotrzebowania na energię chłodniczą. Ochrona pomieszczeń przed przegrzewaniem jest działaniem równie ważnym, co zapewnienie temperatury komfortu oraz odpowiednich warunków użytkowych zimą.

Budynki mieszkalne rzadko poddawane są szczegółowej analizie w zakresie przegrzewania pomieszczeń w czasie największej emisji promieni słonecznych. Zapewnienie odpowiednich warunków komfortu użytkowania pomieszczeń jest zadaniem trudnym i kosztownym, związanym z instalacją klimatyzatorów, co znacznie zwiększa energochłonność lokali budynku. Dlatego zastosowanie osłon przeciwsłonecznych, pozwalających wykorzystywać energię słoneczną w okresach, kiedy jest potrzebna, a ograniczać niekorzystne oddziaływanie energii słonecznej gdy jest jej nadmiar jest rozwiązaniem, które pozwoli na optymalne gospodarowanie energią.

Stosowanie osłon przeciwsłonecznych pozwala widicznie zmniejszyć zużycie energii na chłodzenie obiektu w okresie chłodniczym; skrócić długość sezonu chłodniczego; zapewnić w pomieszczeniach wewnętrznych odpowiedni klimat komfortu; pominąć konieczność stosowania urządzeń chłodniczych lub w znaczący sposób obniżyć ich moc; przy prawidłowym dobraniu parametrów osłony przeciwsłonecznej użytkować pomieszczenia z wykorzystaniem światła zewnętrznego bez konieczności użycia światła sztucznego; chronić użytkowników przed zjawiskiem olśnienia; umożliwia spełnienie wymagań prawnych w zakresie nieodnawialnej energii pierwotnej EP; zwiększyć zakres kompleksowej termomodernizacji w ramach programu Czyste Powietrze

Automatyka budynkowa i rozwiązania smart home i ich wpływ na ograniczenia zużycia energii

Postulat w sprawie dofinansowania produktów automatyki budynkowej i rozwiązań smar home w programie Czyste Powietrze jest podyktowana zapisami zawartymi w Długoterminowej Strategii Renowacji Budynków opublikowanej w lutym 2022, a także wpływem rozwiązań automatyki domowej i smart home na zwiększenie skuteczności energetycznej.

Nowoczesna technologia ma przełożenie na ograniczenia zużycia prądu, a w efekcie do zmniejszenia emisji CO2. Ponad to inteligentne systemy automatyki domowej doskonale wpisują się w segment budynków modernizowanych.

Smart home to obniżenie rachunków za prąd i ogrzewanie, to dbałość o naturalne zasoby.

Rozwiązania te pozwalają na monitorowanie bieżącego zużycia energii i mediów oraz na zarządzanie parametrami ich pracy. Umożliwia szybką reakcję na sytuacje awaryjne, ale przede wszystkim daje wskazówki do dalszego oszczędzania energii i kosztów użytkowania budynku.

Największą barierą i wyzwaniem wdrażania rozwiązań automatyki domowej i smart home są wysokie koszty inteligentnych systemów. Uwzględnienie ich w programie jest ogromną szansą na kompleksową termomodernizację budynków, a ostatecznie na ich zeroemisyjność.

Kolejna kwestia to zmiana sposobu myślenia o ochronie środowiska, gdzie nawet mała oszczędność w zużyciu energii czy podczas produkcji energii ma ogromny wpływ na jego ochronę. Dlatego konieczne jest wprowadzenie jeszcze szerszych działań komunikacyjnych, na temat poszczególnych grup produktowych i ich wpływie na ograniczenie zużycia energii.

Branża stolarki dla programu Czyste Powietrze

Od początku uruchomienia programu czyste Powietrze w 2018 roku, Związek POiD prowadził i prowadzi szereg działań, związanych nie tylko z szeroko rozumianą komunikacją, ale także działania, które związane są ze zmianami formalnymi, przekładającymi się na urealnienie realizacji programu. Pierwsza wersja programu nie spełniała założeń związanych z realizacją celów zrównoważonego rozwoju, a tym bardziej pobudzenia popytu na wszystkie komponenty budowlane uwzględnione w programie. Zawierała w sobie wiele błędów, była nieprzyjazna dla konsumentów, ograniczała się do wąskiej grupy Polaków i Polek i koncentrowała się wyłącznie na wymianie źródła ogrzewania, w zupełności pomijając zasady prawidłowo przeprowadzonej termomodernizacji budynków. Nieścisłości, a także brak efektywności programu Czyste Powietrze, potwierdziła opinia Najwyższej Izby Kontroli, opublikowana w październiku 2022.

NIK w swojej opinii wymienia m.in. uchybienia, na które Związek zwracał uwagę na różnych etapach trwania programu. W wyniku rozmów z NFOŚiGW wdrożono znaczące zmiany w zakresie kryterium dochodowego, rozszerzenia katalogu prac budowlanych wykonanych w ramach dotacji, zakupu i montażu bram garażowych i innych produktów, czy dofinansowanie demontażu starych okien, jak również uruchomienia działań edukacyjnych i większych nakładów na promocję. Ponad to Związek wnioskował o rozszerzenie programu na budownictwo wielomieszkaniowe, czego efektem jest powstanie kolejnego programu „Ciepłe Mieszkanie”, skierowanego do tego sektora.

Postulaty zostały w dużym stopniu wdrożone do programu, a jego najnowsza wersja, obowiązująca od stycznia tego roku, daje szanse na optymalną realizację termomodernizacji w naszym kraju.

Związek POiD prowadzi stałą współpracę z NFOŚiGW w zakresie formalnym, a także wsparcia w ramach darmowych szkoleń i webinarów, prowadzonych przez ekspertów Funduszu, czyli osób posiadających najbardziej wszechstronną wiedzę w tym zakresie. Prowadzona jest także aktywna współpraca z innymi organizacjami działającymi w sektorze budownictwa, w celu wypracowania rozwiązań, które pozwolą realizować cele wszystkich stron zaangażowanych w proces budowlany czy remontowy. Aktualny wniosek kierowany do NFOŚiGW, jest kolejnym krokiem realizacji postanowień Rezolucji Kongresu Stolarki Polskiej na rok 2023.