MUSIMY POKONAĆ BARIERY rozwoju kształcenia zawodowego dla budownictwa w Polsce
Stanowisko Polskiej Izby Budownictwa
Tytułem wstępu
Kształcenie zawodowe to jedno z najważniejszych cywilizacyjnych wyzwań rozwoju gospodarczego naszego Kraju. To narodowy i międzyresortowy problem do rozwiązania dla kreatorów życia gospodarczego, społecznego i politycznego. To jednocześnie źródło innowacyjnego rozwoju całej gospodarki, wymagające dobrej współpracy świata nauki, przedsiębiorców i instytucji państwa.
Na przeszkodzie rozwoju kształcenia zawodowego w Polsce stoją m. in. opisane poniżej bariery, które wspólnym wysiłkiem MUSIMY POKONAĆ!
Ograniczenia w rozwoju szkolnictwa zawodowego
Brak promocji szkolnictwa zawodowego
Nierozwiązane są problemy z rekrutacją do szkół zawodowych, które powinny być promowane jako sposób zdobycia nowoczesnego i atrakcyjnego zawodu opierającego się na najnowszych technologiach. Promocję szkół zawodowych oraz realizację efektywnego doradztwa zawodowego ułatwiłoby uproszczenie nazewnictwa nauczanych zawodów – przykład: zamiast Monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych może być Hydraulik. Mało czytelny dla uczniów i ich rodziców jest również system zdobywania dodatkowych kwalifikacji i uzyskania tytułu technika po szkole branżowej.
Deprecjacja szkolnictwa zawodowego
Szkoły zawodowe (branżowe I i II-go stopnia oraz technika) postrzegane są jako symbol marginalizacji społecznej, kulturowej i zawodowej. Weryfikacji wymaga zasadność 3-letniej szkoły branżowej I stopnia. Uczniów tej szkoły cechuje niska motywacja do nauki i słaba frekwencja na lekcjach, którą uzasadniają koniecznością podejmowania pracy zarobkowej.
Niedostatki w doskonaleniu kadry pedagogicznej
Brak wykształcenia pedagogicznego dydaktyków przedmiotowych. Nauczyciel szkoły zawodowej powinien w toku przygotowania do zawodu mieć szansę także na kształcenie kompetencji społecznych i wychowawczych w takich obszarach jak np. komunikacja interpersonalna, szeroko rozumiana profilaktyka społeczna, profilaktyka i terapia pedagogiczna, poradnictwo zawodowe, interwencja kryzysowa czy mediacja w szkole.
Brak kadry pedagogicznej do nauczania przedmiotów zawodowych
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty dała możliwość zatrudniania przez dyrektorów szkół specjalistów posiadających tylko przygotowanie zawodowe, a nie będących nauczycielami. Fachowiec pracujący w gospodarce na pełen etat nie chce podjąć pracy w szkole nawet za pensję na poziomie nauczyciela dyplomowanego.
Odbiegające od potrzeb kształcenie nauczycieli praktycznej nauki zawodu
Systemowych rozwiązań wymaga przygotowanie instruktorów praktycznej nauki zawodu, którym nadaje się uprawnienia na kursach pedagogicznych prowadzonych przez różne ośrodki.
Niewystarczająca znajomość rynku pracy
Brak pełnej diagnozy potrzeb regionalnego i lokalnego rynku pracy, która byłaby podstawą do diagnozowania potrzeb edukacyjnych i budowania oferty kształcenia. Te diagnozy które są, były opracowane w oparciu o bardzo mały wycinek rynku – najczęściej dużych pracodawców.
Słabo rozwinięte kształcenie u pracodawcy
W programach nauczania zawodu powinny być uwzględnione treści, które mogą być realizowane u pracodawcy. Pracodawca często nie przyjmuje uczniów na naukę zawodu z uwagi na brak instruktora z wymaganymi kwalifikacjami. Po zakończeniu nauki przez ucznia pracodawca powinien otrzymywać zwrot kosztów niezależnie od wyników egzaminu, na tych zasadach jakie mają szkoły.
Skomplikowane przepisy BHP
Pracodawca, chcąc zatrudnić młodocianego pracownika, musi liczyć się z dodatkowymi obowiązkami. Dotyczą one wymagań związanych z czasem pracy, czasem odpoczynku oraz ochroną zdrowia młodocianego. Jednym z bardziej absurdalnych przepisów jest fakt, iż uczniom należy zapewnić osobną toaletę w miejscu odbywania praktyki.